Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny w Polsce

Początki obecności ISKCON-u datuje się na pierwszą połowę lat siedemdziesiątych, w odpowiedzi na duże zainteresowanie Polaków naukami Wschodu, w maju 1976 roku dociera do nas pierwsza zorganizowana grupa wielbicieli Kryszny wraz z jednym z uczniów Bhaktivedanty Swamiego. Niepospolicie ubrani, w kolorowych, powłóczystych szatach, z ogolonymi do skóry głowami stanowili wielką atrakcję wśród licznie zbierającej się publiczności na organizowanych spotkaniach. Poza zewnętrznymi aspektami duże zainteresowanie wśród słuchaczy wzbudzała również prezentowana filozofia. Z pośród pierwszych entuzjastów szybko wyłoniły się osoby, które nie tylko poważnie zainteresowały się przekazem Świadomości Kryszny, ale zaczęły również aktywnie uczestniczyć w organizowaniu wspólnoty wielbicieli Kryszny w Polsce.

Przed 1981 rokiem funkcjonowały już dwa ośrodki Świadomości Kryszny: warszawski i wrocławski, a tuż przed Stanem Wojennym powstała również rolniczo-ekologiczna społeczność wyznawców Kryszny w Czarnowie u podnóża Sudetów.

W połowie lat osiemdziesiątych bhaktowie (tak nazywani są wyznawcy Kryszny, nazwa pochodzi od słowa bhakti, czyli miłość do Boga), wychodząc naprzeciw społecznemu zainteresowaniu nurtami filozoficznymi pochodzenia orientalnego  rozpoczęli organizowanie otwartych dla publiczności programów religijno-artystycznych w ramach dość prężnie działającej Studenckiej Grupy Aktywności WEDA.

Odwilż polityczno-społeczna końca lat osiemdziesiątych przyczyniła się do gwałtownego rozwoju MTŚK. Częstsze wizyty przedstawicieli ISKCON-u z zagranicy, organizowane spotkania, prezentacja literatury wedyjskiej na targach książki, czy też popularyzacja wegetariańskiej diety przyczyniły się do coraz to większej obecności wielbicieli Kryszny w przestrzeni społecznej. Pod koniec 1989 roku bhaktowie nabywają na własność zrujnowaną przedwojenną willę wraz z otaczającymi ją budynkami socjalnymi i pięknym ogrodem w Mysiadle pomiędzy Warszawą i Piasecznem. Z racji swojego położenia miejsce to staje się głównym centrum MTŚK w kraju.

W tym samym czasie dynamicznie rozwija się ośrodek wrocławski, w którym po między różnymi działaniami misyjnymi zostaje zapoczątkowana polska gałąź międzynarodowej akcji charytatywnej „Hare Kryszna – Nakarmić Świat” (Food For Life, prowadzonej przez wyznawców Kryszny na całym świecie. Dokarmianie potrzebujących pod szyldem FFL z niewielkimi przerwami trwa do dzisiaj, a mieszkańcom Wrocławia zapadła w pamięci szczególnie w czasie powodzi, która nawiedziła Wrocław w roku 1997, kiedy to z pomocy wrocławskiej akcji charytatywnej skorzystał prawie każdy mieszkaniec miasta i okolicy.

Z końcem lat dziewięćdziesiątych stopniowo zaczął zmieniać się charakterTowarzystwa w Polsce. Dojrzali ludzie, którzy kilka lub kilkanaście lat wcześniej przyłączyli się do ośrodków, zaczęli zakładać rodziny, poszukiwać pracy, zmieniać miejsca zamieszkania. Funkcjonujące od początku istnienia MTŚK małe centra Świadomości Kryszny bazujące na lokalnych wyznawcach zaczęły gromadzić coraz to większy procent ogólnej liczby wyznawców w różnych miastach i wioskach. Można powiedzieć filozofia Świadomości Kryszny zadomowiła się na dobre.

Obecnie w Polsce funkcjonują trzy centra: w Warszawie, Wrocławiu orazEkologiczna Farma w Czarnowie. Poza nimi działają mniej lub bardziej formalnegrupy wielbicieli Kryszny rozsiane po całym kraju.

Oficjalnie, po raz pierwszy ISKCON zarejestrowano w Polsce, w czerwcu 1988 roku jako Towarzystwo Świadomości Kryszny – Bhakti Yoga w PRL. Zmiana nazwy jak i charakteru prawnego rejestracji, nastąpiła w lutym 1991 roku i spowodowana była przyznaniem ISKCON-owi statusu związku wyznaniowego, w oparciu o zapisy „Ustawy o Gwarancjach Sumienia i Wyznania”, oraz wpisaniem go do Rejestru Kościołów i Organizacji Religijnych w dziale A, na pozycji 30. Ostatecznie zatwierdzono międzynarodową nazwę ISKCON (International Society for Krishna Consciousness) jako Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny.

W artykule wykorzystano materiały z książki: „Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny (ISKCON) w Europie Środkowej i Wschodniej w latach 1970-1998.”
Autor: Przemysław Jaźwiński
Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2000